Finansowanie sportu w Mieście Opolu - wywiad z Przemysławem Zychem

Tematyka infrastruktury sportowej, finansowania sportu młodzieżowego i sportu zawodowego niewątpliwie dotyczy Jednostek Samorządu Terytorialnego, które jako zadania własne Gminy muszą wykonywać na swoim terenie. O budowie bazy sportowej, pozyskiwaniu środków na sport, budowaniu strategii rozwoju sportu i jego finansowaniu rozmawiałem z Wiceprezydentem Miasta Opola Przemysławem Zychem, który odpowiada za sport w ramach swoich obowiązków w Ratuszu. Zapraszam do przeczytania wywiadu, który wnosi sporo w tematyce finansowania sportu.

Opole jako miasto wojewódzkie bardzo prężnie rozwija swoją infrastrukturę sportową - hala Stegu Arena, nowy kompleks boisk i hala treningowa, w planach jest stadion piłkarski oraz infrastruktura towarzysząca. Czy finansowanie takich inwestycji się opłaca?

Mówiąc o opłacalności, zwykle w pierwszej kolejności koncentrujemy się na dochodach, a nawet zyskach. Taka zależność jest jak najbardziej zasadna, jednakże aby dokładnie sprecyzować nasze potrzeby i możliwości w obszarze sportu, należałoby odpowiedzieć sobie na pytania. Po pierwsze, ile obiektów sportowych w Polsce generuje zysk, a po drugie, po co taka infrastruktura jest nam potrzebna. Oczywiście idealnym rozwiązaniem byłoby, gdyby obiekty sportowe były zyskowne, a wszystkich korzystających z nich byłoby stać, żeby ponieść takie koszty ... Jednakże to jest tylko teoria. Dlatego jestem zwolennikiem, aby w obszarze sportu mówić bardzo wyraźnie i bez strachu o "misyjności", wręcz o obowiązku wspierania przez samorządy: klubów, sportowców, a nawet szeroko patrząc wszystkich korzystających z tych obiektów. Bez tej pomocy, wiele klubów i zawodników najzwyczajniej w świecie, w obliczu zwykłych i najprostszych zasad ekonomii, nie poradzi sobie. Mówmy głośno, co nam te obiekty dają. Jakie mogą mieć zbawienne znaczenie w prawidłowym i zdrowym rozwoju dziecka. Jakie dzięki takim działaniom, tworzymy wzorce. Na jakim poziomie, przy wsparciu samorządu mogą trenować sportowcy reprezentujący nasze miasto, region, a także kraj. W jaki sposób możemy pomóc w wyrównywaniu szans rywalizacji, poziomu, a także jakości szkolenia. Budując i modernizując infrastrukturę sportową inwestujemy znacząco w nasze zdrowie, a ono jest bezcenne.

Skąd miasto pozyskuje środki na budowę bazy sportowej?

Lwia część pochodzi z budżetu Miasta. Tym bardziej zawsze mnie cieszy zewnętrzne wsparcie. Potrzeby w zakresie remontów, przebudowy, czy tworzenia nowej bazy sportowej są ogromne. Stąd co roku składamy wnioski dotacyjne do Ministerstwa Sportu i Turystyki. To ogromna pomoc!!! W ostatnich latach Opole otrzymało dofinansowanie m.in. na 50 m kryty basen sportowy "Wodna Nuta", modernizację hali widowiskowo-sportowej "Okrąglak" (obecnie Stegu Arena), budowę wielofunkcyjnej hali sportowej "Cieplak" czy remont sztucznego lodowiska "Toropol". Wsparcia w finansowaniu zadań o strategicznym znaczeniu dla województwa również udziela samorząd województwa. W nawiązaniu do moich doświadczeń, to zawsze z ogromną satysfakcją i zadowoleniem wskazuję naming rights, czyli sprzedaż prawa do nazwy obiektu. Formuła PPP w przypadku realizacji obiektów sportowych, zwykle na którymś z etapów rozmów koncentruje się na lokowaniu ryzyka popytu, ale to już poboczne zagadnienie.
 

Miejski sport również jest dobrze dofinansowany. Czy to zasługa dobrze zaplanowanej strategii miasta?

Finansowanie sportu w Opolu realizowane jest na kilku płaszczyznach. Już kilka lat temu wskazaliśmy projekty sportowe, które dla Opola stanowią strategiczną wartość. W tym gronie znaleźli się przedstawiciele dyscyplin drużynowych (piłka nożna, piłka ręczna, żużel). Aby stworzyć stabilne zasady finansowania, podjęliśmy decyzję, żeby z tymi klubami podpisywać umowy wieloletnie. Na mocy tych umów kluby mają gwarancję finansowania w perspektywie paru lat, a nie tylko jednego sezonu. To daje zdecydowanie lepsze możliwości zarządzania budżetem. Ponadto w strategii Opola, w katalogu dyscyplin sportowych, które miasto wspiera dotacjami jednorocznymi, umieściliśmy te, które wyróżniają się jakością szkolenia, zainteresowaniem, wynikami, perspektywą rozwoju oraz dostępem do istniejącej infrastruktury. Jeden z moich bliskich znajomych powiedział kiedyś, że sport należy budować wokół człowieka, lidera, który będzie potrafił zainteresować swoją pasją innych oraz wokół możliwości, jakie dają w danym miejscu obiekty sportowe. I ja się z tym zgadzam!!! Przy czym rola tego człowieka, jest w tym modelu najważniejsza. Ponadto ogromnym wparciem miasta jest finansowanie rozwoju kultury fizycznej poprzez Międzyszkolny Ośrodek Sportu, komórki oświatowej czy Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, który jako zarządca większości obiektów sportowych, udostępnia je klubom np. za "symboliczną złotówkę".

Na inwestycjach sportowych korzysta nie tylko sport zawodowy.

Oczywiście. Bo taki jest sport. I tak należy go postrzegać, poprzez ruch, sprawność, pasję, relaks, zdrowie, ale również poprzez w swoim innym obliczu, całą masę wyrzeczeń, ciężką pracę, stres, presję, marzenia, strach i nadzieję. Obiekty sportowe mają służyć wszystkim, co ważniejsze powinny powstawać w oparciu o potrzeby przyszłych "klientów", powinny być szyte na miarę i zauważam, że tak w Polsce dzieje się coraz częściej.

Jakie akty prawa tworzone są przez Miasto Opole na potrzeby realizacji zadań w zakresie sportu i kultury fizycznej?

W obrocie prawnym funkcjonują dwie uchwały Rady Miasta Opola z zakresu sportu i kultury fizycznej:

1.     Uchwała nr XV/271/15 Rady Miasta Opola z dnia 24 września 2015 r. w sprawie stypendiów, wyróżnień i nagród za osiągnięte wyniki sportowe oraz za osiągnięcia w działalności sportowej z późniejszymi zmianami

2.     Uchwała nr XV/272/15 Rady Miasta Opola z dnia 24 września 2015 r. w sprawie warunków i trybu wspierania rozwoju sportu na terenie Miasta Opola z późniejszymi zmianami

Obie te uchwały są realizowane przez Wydział Sportu.

Jakie zadania własne Gminy realizowane są w Opolu w zakresie kultury fizycznej?

Zgodnie z Art. 7 ust. 1 pkt. 10 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U.2020.0.713 t.j.) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych.

Zadania te są realizowane w Mieście Opolu przez Wydział Sportu Urzędu Miasta Opola oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji.

Do zakresu działania Wydziału Sportu należy (zgodnie z  § 51h Regulaminu Organizacyjnego UM Opole):

 

-       prowadzenie spraw związanych z upowszechnianiem kultury fizycznej (czyli współpraca z rożnymi podmiotami zajmującymi się kulturą fizyczną),

-       prowadzenie nadzoru nad stowarzyszeniami i związkami stowarzyszeń kultury fizycznej,

-       prowadzenie spraw związanych z przyznawaniem przez Prezydenta nagród i stypendiów w dziedzinie sportu,

-       współpraca z Wydziałem Urbanistyki, Architektury i Budownictwa oraz Biurem Urbanistycznym w zakresie tworzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących tereny, na których planowane jest usytuowanie nowych obiektów sportowych,

-       współpraca z Miejską Komisją Urbanistyczno-Architektoniczną w zakresie opiniowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obejmujących tereny, na których planowane jest usytuowanie nowych obiektów sportowych,

-       sprawowanie nadzoru nad działalnością MOSiR Opole,

-       realizacja otwartych konkursów z obszaru wspierania i upowszechniania kultury fizycznej,

-       realizacja programu współpracy Miasta z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami w zakresie kultury fizycznej (w tym obsługa dotacji wieloletnich i jednorocznych na zadania z zakresu sportu)

-       a także utrzymanie (w tym drobne remonty) obiektów sportowych znajdujących się w zarządzie Miasta.

 

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Opolu (wg statutu MOSIR): prowadzi działalność podstawową o charakterze użyteczności publicznej, której celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie sportu a w szczególności: świadczenie usług w zakresie sportu, rekreacji, rehabilitacji ruchowej i turystyki; organizowanie i współorganizowanie imprez sportowych, rekreacyjnych, turystycznych, widowiskowych i wystawienniczych, udostępnianie, dzierżawienie i wynajem obiektów rekreacyjno-sportowych (czyli zarządzanie miejskimi obiektami sportowymi).

 

Czy widzi Pan potrzebę zmiany lub dostosowania prawa sportowego w Polsce do obecnych warunków?

Okres pandemiczny spowodował, że nie odbyło się bardzo wiele imprez rangi mistrzowskiej. To zawody, na których sportowcy mają możliwość wywalczenia miejsc, które dają możliwość otrzymania stypendium sportowego. Jak ważne są to środki dla sportowców, podejrzewam, że każdy interesujący się sportem doskonale wie. Ich brak będzie rodził wiele problemów. Uważam, że powinniśmy zrobić wszystko, aby sportowcom pomóc, żeby nie przekreślać ich pracy, wyznaczonego celu czy nawet marzeń.